free website templates

WALLEN 2020: een contramanifest

 

 

 

1.

De Amsterdamse Wallen zijn een uniek stuk van de stad, met uitzonderlijke stedelijke kwaliteiten en een uitbundige diversiteit aan stedelijke functies, bewoners en gebruikers.

Het gebied kent een indringende gelaagdheid. Door de eeuwen heen is er voortdurend van alles toegevoegd, weggehaald, uitgebreid, aangepast, genegeerd en verbeterd, tot op de dag van vandaag.

Uiteenlopende, hechte gemeenschappen hebben in het gebied hun vaste plek. Sekswerkers, kunstenaars, disputen, Koptische ondernemers, religieuze groeperingen, een grote Chinese en queer gemeenschap.

Massa's bezoekers vullen het gebied in de namiddag en avond, die een voor Amsterdam ongekend gevoel van zintuigelijke intensiteit, onbegrensde verwachting, nodeloze frictie en positieve desoriëntatie verder versterken. 

Barmhartigheid is verweven met het DNA van het gebied. Instanties die ondersteuning bieden aan verslaafden en dak- en thuislozen. Vakbonden die zij-aan-zij staan met de sekswerkers. Medische voorzieningen die klaar staan voor ongedocumenteerden.

Unieke winkels, initiatieven en plekken leven en overleven in het gebied. Brouwerij De Prael helpt mensen weer aan het werk. Red Light Radio brengt de avant-garde van de muziekscene samen. Dun Yong voorziet de buurt en de stad van de beste Aziatische producten.

Normen worden hier permanent bevraagd, opgerekt en weer vastgesteld. De nauwelijks te temmen mensenmassa's openen de mogelijkheid tot subversiviteit, ontsnapping en verdwalen.

Erfgoed is er in overvloed, en er wordt, vrij van UNESCO bemoeienis, volop mee geëxperimenteerd. De historiserende nieuwbouw van Onze Lieve Heer op Zolder, een futuristische, 3D-geprinte brug over een historische gracht en de uitzonderlijke programmering van, in en óp de Oude Kerk.

Bandeloosheid en bezinning, saamhorigheid en eenzaamheid, verlangen en weerzin, experiment en herhaling, een snel bezoek of langdurige verbinding. In deze buurt volgen de emotionele, visuele en sociale contrasten elkaar snel op, in ruimte en in tijd. 

De Wallen vormen een adembenemende stedelijke collage. Waar Amsterdam elders verwordt tot een homogene, afgevlakte en voorspelbare binnenruimte, biedt dit gebied fysieke en mentale ruimte aan uiteenlopende werelden om naast elkaar te bestaan, met elkaar te botsen, van elkaar te leren en zich weer tot elkaar te verhouden.

 

 

 

2.

De Amsterdamse Wallen zijn een uniek stuk van de stad, met zoals elke buurt haar uitdagingen, maar geen problemen die de alarmistische sfeer van vandaag rechtvaardigen. Op dit moment wordt er door enkelen een 'out-of-control' discours gecultiveerd, die niet overeenkomt met de realiteit noch brede steun geniet in de buurt, maar wel de beeldvorming domineert. 

Dit discours voedt allerlei roekeloze plannen voor grootschalig ingrijpen, die langzamerhand een concrete bedreiging beginnen te vormen voor de buurt en waarbij vooral de sekswerkers het zullen moeten ontgelden. In werkelijkheid zijn natuurlijk niet de sekswerkers het probleem, maar het feit dat door de ongebreidelde groei van het aantal hotelkamers in de hele stad er steeds meer toeristen worden losgelaten op de buurt. 

Daarnaast vormen met name de minder sociaal beslagen vastgoedbezitters en ondernemers een probleem. Woningen worden voor exorbitante prijzen verhuurd, of omgebouwd tot short-stay. Raamexploitanten vragen woekerprijzen voor de ramen. 'All you can drink' rondvaartboten dumpen hun beschonken gasten én afval in de buurt. Gewetenloze financiële extractie ten koste van het sociale en culturele kapitaal van de buurt.

 

 

 

3.

De Amsterdamse Wallen zijn een uniek stuk van de stad. Waardeer de unieke kwaliteiten, versterk ze waar nodig, en laat het vooral zijn wat het is en wil zijn.

Stop het alarmisme. Stop het burgerlijk, revanchistisch moralisme dat het laatste niet aangeharkte stuk stedelijke ruimte bij de rest van de stad wil trekken.

Sta zij-aan-zij met de gemeenschappen in de buurt. Betrek de sekswerkers in alles. Sta voor ze klaar wanneer daar behoefte aan is. Vraag de kunstscene, kloosters en homohoreca naar hun noden.
 
Geef de gelaagdheid de ruimte om voort te borduren. Koester het verwachtingsvolle en het onverwachte. De intensiteit, de complexiteit en de gebreken. De stereotypen en de verwarring.

Stop met de metafoor van de jungle als analyse, en met de metafoor van de tuin als oplossing. Het is het centrum van de stad, en is niet alleen van bejaarde mannen met een mening.

Verbied Airbnb en cruiseschepen. Onteigen hotels. Maak afspraken met woningbouwcorporaties De Key, Ymere, Stadgenoot en Eigen Haard over de toewijzing en huurprijzen van hun panden.

Gebruik iconisch vastgoed en gemeentebezit om te sturen. Bied nieuwe generaties Amsterdammers een kans om in de buurt te blijven of er te komen wonen. Geef ruimte aan nieuwe experimenten.

Stop de moralistische campagnes, zoals We Live Here en 0,0% zone, die het pretpark-gevoel en de misplaatste dualiteit tussen bewoner en bezoeker alleen maar bestendigen. 

Versterk de veerkracht van de unieke, gezichtsbepalende winkels, initiatieven en plekken, breng in kaart welke daarvan mogelijk ondersteuning nodig hebben en geef ze een plek aan tafel.

Beperk de activiteiten van ondernemers die ten koste gaan van de buurt en de negatieve externe effecten op de buurt afwentelen. Verbied alle commerciële rondleidingen en rondvaartboten.

Maak van de buurt een plek voor experiment. Zorg dat er ruimte is voor allerlei gemeenschappen om zich te uiten en om te groeien.

Stop het roekeloze ingrijpen en omarm de verandering, de verrassing en de verwarring. 

 

 

 

#

Dit manifest is geschreven in maart 2020 door stadsonderzoeker en architectuurcriticus René Boer, sinds jaren woonachtig en werkzaam op de Wallen, in respons op het eenzijdige discours over het gebied.

Het denken over de Wallen is sterk gevormd door de vele gesprekken met mensen in de buurt, maar dit manifest claimt, in tegenstelling tot andere statements of campagnes, op geen enkele manier de "lokale bewoners" te vertegenwoordigen.   

Dit manifest is geschreven vlak voor de coronacrisis. Op dit moment zijn de Wallen leeg en uitgestorven. Hopelijk keert het gewone leven snel terug, en vormt dit manifest een beginpunt voor een nieuwe kijk op het gebied.